Van ilinde dağlarda ve yaylalarda toplanan otlu peynir için vatandaşlar büyük ilgi gösteriyor. Otlu peynire tat veren ve sağlık açısından faydalı bitkiler, ekonomik getirisi olan ve birçok aileye ek gelir sağlayan bir ürün haline gelmiştir. Otlu peynirin içine katılan şifalı otlar, Van şehir merkezindeki seyyar satıcılar ve manavlar aracılığıyla halka sunulmaktadır. İlkbahar mevsiminin gelmesiyle birlikte dağlardan toplanan otlar, peynirin yanı sıra birçok yemekte de kullanılmaktadır. Otlu peynir için toplanan otların yaklaşık bir aylık bir ömrü vardır ve toplayıcılar bu otları halka ulaştırmak için büyük çaba sarf etmektedirler.
Şehir merkezinde otlu otları toplayarak halka ulaştıran bir esnaf olan Kerem Timur, Van’ın yaylalarından gelen otların genellikle peynirde kullanıldığını ve aynı zamanda kurutularak keledoş yemeğinde de kullanıldığını belirtmiştir. Heliz, sirmo, çiriş, mende, kengir, keşikulağı gibi çeşitli ot türleri yüksek tepelere çıkılarak toplanmaktadır. Ot toplamanın oldukça zorlu bir iş olduğunu ifade eden Timur, bir kişinin akşama kadar ancak 5-6 kilo ot toplayabileceğini söylemiştir.
Otlu otların fiyatlarının otun çeşidine göre değiştiğini belirten Timur, heliz kilosunun 35 ile 50 TL arasında, sirmo’nun 120 ile 150 TL arasında, çirişin 25 TL, mendenin ise 50 TL’den başlayıp 85 TL’ye kadar çıkabildiğini aktarmıştır. Otlu otların toplandıktan sonra 3 gün içinde tüketilmesi gerektiğini ve dolaba konulmaz veya kullanılmazsa 3 gün sonra bozulabileceğini belirtmiştir.
Van’da otlu otların satışını yapan Furkan Gilgin ise yılın sadece bir ayı otlu otları sattıklarını ve bu otların kırsal kesimlerden toplanıp kendilerine getirildiğini ve halka sunulduğunu dile getirmiştir. Otlu otların peynir ve yemeklerde kullanıldığını ve sağlık açısından faydalı olduğunu belirten Gilgin, otlu otların kalp, tansiyon ve şeker gibi sağlık sorunlarına iyi geldiğini ifade etmiştir.
Vatandaşlar da dağlardan toplanan otlu otları beğenerek aldıklarını ve peynire tat verenin bu otlar olduğunu belirtmişlerdir. Van ilinde otlu peynir ve şifalı otların toplanması, satılması ve tüketilmesi ekonomik anlamda önemli bir faaliyet olarak sürdürülmektedir. Bu doğal ürünler hem yöresel lezzetleri hem de sağlık açısından faydalı özellikleriyle dikkat çekmektedir.
